EMPATHIE ALS REMEDIE TEGEN PESTEN
Kinderen die pesten hebben vooral moeite met het meevoelen wat een ander voelt, zogenaamde affectieve empathie. Kinderen die gepest worden, ervaren minder cognitieve empathie: begrijpen wat een ander voelt (bron: www.nji.nl n.a.v. proefschrift van Tirza van Noorden, promotie 24 juni 2016)
Sommige kinderen vinden het nog moeilijk om zich een beeld te vormen van wat er in een ander omgaat of van het effect van hun gedrag op anderen. Maar dat kunnen ze wél leren en daar hebben ouders en leerkrachten een belangrijke rol in.
Empathie kan je al bij heel jonge kinderen stimuleren door sociale informatie als het ware uit te vergroten. “Kijk, Lisa is teleurgesteld omdat ze nog niet met een echt mes mag snijden”. Of “jij weet het antwoord hè? Spannend hè? Maar nu eerst even kijken of Sander het weet, want het is zijn beurt”. Ook bevorder je empathie door woorden te geven aan je eigen binnenkant, en deze zo nodig groter te maken. “ik moet hier even héél hard over nadenken, want dit vind ik een super moeilijke vraag”. Op deze manier nodig je je kind uit in jouw wereld, of in die van een ander (Lisa, Sander). Je helpt je kind om zich te oriënteren op een andere persoon en zelf even plaats te maken.
Voorkomen is beter dan genezen
Het mooie van deze benadering is, vind ik, dat je niet iets (het pesten) aan het bestrijden bent, maar bijdraagt aan het verbinden en aan het elkaar beter leren kennen van kinderen. Daarmee krijgt pesten een veel schralere voedingsbodem.
Een leuke ‘bijwerking’ van deze begeleidende rol is dat het jouw eigen (volwassen) empathie ook een boost geeft… Dat je Hugo niet meer ziet als die pestkop, maar als een jongen die zijn best doet. Dat hij zich nog niet zo goed kan verplaatsen in een ander en daar een steuntje in de rug bij kan gebruiken.
Voor de gevorderden onder ons: in bijgaand filmpje – van één van mijn favoriete auteurs Brené Brown – wordt het verschil tussen empathie en sympathie uitgelegd!